Co dalej gimnazjalisto?
Uczniowie klas trzecich gimnazjów staną wkrótce przed ważną decyzją o wyborze dalszego kierunku kształcenia. Wobec trudnej sytuacji na rynku pracy, powinna być ona szczególnie przemyślana. Warto, a nawet konieczne jest, aby podejmująca ją młodzież otrzymała pomoc ze strony nauczycieli, ale też przede wszystkim rodziców. Do nich to i oczywiście zainteresowanych uczniów, kierujemy nasze informacje, wskazówki i podpowiedzi. Zanim ostatecznie ulokujemy dokumenty w wybranej szkole, powinniśmy zastanowić się nad tym, jakie uczeń posiada zainteresowania, uzdolnienia i inne właściwości psychofizyczne, a także przygotowanie z zakresu wiedzy szkolnej.
U większości młodych ludzi występuje w tym okresie naturalne zainteresowanie własnym „ja”. Próbują odpowiedzieć sobie na pytanie „ jaki jestem”. Często nie są jednak jeszcze w stanie dokonać adekwatnej samooceny własnych zdolności, zainteresowań i predyspozycji. Dorośli powinni udzielić im wsparcia służąc swoją wiedzą i doświadczeniem. Ważne jest tu wykorzystanie całej naszej wiedzy o dziecku, zdobytej w codziennej życiowej obserwacji i praktyce. Pomocne w tej sytuacji mogą być odpowiedzi na następujące pytania:
- które przedmioty i od jak dawna dziecko lubi najbardziej, uważa za ciekawe ?
- dlaczego lubi te przedmioty ?
- z których ma największy zasób wiadomości ?
- czy uczęszcza na koła zainteresowań ?
- co lubi robić w czasie wolnym od nauki ( tu możemy „odkryć” takie mocne strony naszego dziecka, którymi nie może pochwalić się w szkole np. praktyczne zainteresowania elektromechaniką ).
- o jakiej tematyce czyta artykuły, książki, ogląda programy TV ?
- których przedmiotów nie lubi i dlaczego ?
- czy uczeń ma jakieś trwałe zainteresowania ?
- o jakich zawodach marzył w dzieciństwie ?
Cennym źródłem informacji o uczniu może być też nauczyciel. Warto więc zawczasu poprosić go o dłuższą rozmowę. Może ona dać nam szansę wzbogacenia, a czasem weryfikacji własnych poglądów.
Możemy też skorzystać z pomocy innych osób np. pedagoga szkolnego czy specjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznej. W naszej dzielnicy mieści się ona na ulicy ul. Opata Hackiego 13 .
Ważną sprawą jest też stan zdrowia ucznia, szczególnie gdy decydujemy się na złożenie dokumentów w szkole zawodowej lub technikum. Pewne schorzenia ograniczają pracę w niektórych zawodach np. choroby górnych dróg oddechowych są przeciwwskazaniem do pracy w pyle, kurzu, wilgoci, oparach i styczności z chemikaliami. Zaburzenia widzenia barwnego (daltonizm) są przeciwwskazaniem do zawodu kierowcy, maszynisty, fotografa, osoba ze skrzywieniem kręgosłupa nie może być fryzjerem ( praca stojąca) itd. Przeciwwskazania lub ich brak do wykonywania danego zawodu określi nam lekarz. Uczniowie mający kłopoty ze zdrowiem powinni jak najszybciej uzyskać opinię lekarską w tej sprawie. Będzie wtedy dość czasu na przemyślenia i ewentualnie zmianę decyzji. Zaleca się, aby uczniowie mający ograniczenia w wyborze zawodu ze względu na stan zdrowia, korzystali z pomocy poradni psychologiczno-pedagogicznej. Tam przygotowani pracownicy pomogą im wybrać odpowiedni kierunek dalszego kształcenia.
Kończący gimnazjum uczeń koniecznie powinien posiadać informacje o rodzajach szkół ponadgimnazjalnych. Po wprowadzeniu reformy szkolnictwa, ma on możliwość podjęcia nauki w następujących szkołach: liceum ogólnokształcące, liceum profilowane, technikum, szkoła zawodowa.
Licea ogólnokształcące są to szkoły dające wykształcenie ogólne bez przygotowania zawodowego, przygotowujące w zasadzie absolwentów do kontynuowania nauki w szkołach wyższych, ewentualnie policealnych. Prowadzą one klasy z przedmiotami wiodącymi, a więc należy wcześniej się zorientować czy wybrana szkoła posiada interesujący nas profil.
Technika dają średnie wykształcenie ogólne i zawodowe (matura ogólnokształcąca + dyplom technika). Absolwent może kontynuować naukę na studiach lub podjąć pracę w wyuczonym zawodzie. Kandydaci do tego typu szkół powinni szczególnie przemyśleć swoje decyzje, ponieważ w zasadzie decydują się na wybór konkretnego zawodu. Zmiana decyzji w trakcie nauki i przenoszenie się do innych szkół jest w tym przypadku utrudnione, (choć nie niemożliwe) ze względu na różnice programowe.
Licea profilowane umożliwiają zdobycie wykształcenia ogólnego (łącznie z maturą), a ponadto zapewniają przygotowanie ogólnozawodowe w wybranym, dosyć szerokim profilu. Nie dają natomiast uprawnień zawodowych. Aby je uzyskać uczeń musi kontynuować naukę w szkole policealnej w krótszych cyklach kształcenia (od 0,5 do 1,5 roku). Wybór profilu daje wstępne ogólnozawodowe przygotowanie do aktywnej działalności w wybranej dziedzinie gospodarki i możliwość zdobywania konkretnych kwalifikacji zawodowych w więcej niż jednym zawodzie np. ukończenie profilu usługowo-gospodarczego umożliwia zdobycie kwalifikacji w takich zawodach jak dietetyk, technik hotelarstwa, kosmetyk, fryzjer i in.
Aktualnie licea profilowane oferują 14 rodzajów profili: kształtowanie środowiska, mechaniczne techniki wytwarzania, elektromechaniczny, elektroniczny, leśnictwo i technologia drewna, transportowo-spedycyjny, chemiczne badanie środowiska, usługowo-gospodarczy, rolniczo-spożywczy, kreowanie ubiorów, ekonomiczno-administracyjny, socjalny, mechatroniczny, zarządzanie informacją.
W szkołach gdyńskich uczniowie mogą wybierać spośród następujących profili:
Elektromechaniczny, elektroniczny, ekonomiczno-administracyjny, kreowanie ubiorów, mechaniczne techniki wytwarzania, mechatroniczny (łączy zagadnienia mechaniczne i elektroniczne z informatyką), transportowo-spedycyjny, usługowo-gospodarczy, zarządzanie informacją.
Zasadnicze Szkoły Zawodowe przygotowują wykwalifikowanych robotników do różnych działów gospodarki. W kształceniu główny nacisk jest położony na praktyczne przygotowanie do zawodu i zapoznanie ucznia z rynkiem pracy. Drugi, ale mniejszy obszar kształcenia w tych szkołach, to kształcenie ogólne (przedmioty humanistyczne, matematyka itd.).
Popularną forma zdobywania zawodu jest nauka w różnych zakładach rzemieślniczych. Jest to prawnie uznana forma realizacji obowiązku szkolnego. Zakład rzemieślniczy nie zapewnia jednak kształcenia teoretycznego. Uczeń powinien uzupełnić je w tzw. klasach wielozawodowych, prowadzonych przez niektóre szkoły zawodowe lub na kursach. W takiej sytuacji uczeń chcący uczyć się u rzemieślnika sam znajduje praktykę w zakładzie rzemieślniczym i jednocześnie zapisuje się do klasy wielozawodowej.
Absolwenci szkół zawodowych chcący kształcić się dalej, mogą kontynuować naukę w liceum uzupełniającym lub technikum uzupełniającym.
Szczegółowych informacji nt. wszystkich rodzajów szkół i zasad rekrutacji, należy szukać w Informatorze wydanym przez Kuratorium (dostępny na stronach internetowych Kuratorium lub formie drukowanej w szkole), ulotkach wydawanych przez szkoły lub w poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Cennym źródłem informacji jest organizowana corocznie na wiosnę Giełda Szkół, na której szkoły gdyńskie prezentują swoją ofertę kształcenia. Warto więc śledzić ogłoszenia w prasie i wybrać się osobiście na tę imprezę.
Opracowała mgr Joanna Wasilewska
